Τα ούλα, ο στοματικός βλεννογόνος και το δέρμα του προσώπου αποτελούν ιστούς, όπου μπορεί να εκδηλωθεί πλήθος καλοήθων και κακοήθων καταστάσεων, ως μεταβολή της φυσιολογικής χροιάς (χρώματος) ή/και της υφής και σύστασης των ιστών. Πλήθος παθολογικών οντοτήτων παρουσιάζονται σε ούλα/στοματικό βλεννογόνο και δέρμα ως επίπεδες βλάβες (κηλίδες), επηρμένες επίπεδες βλάβες (πλάκες), διογκώσεις (ογκίδια) ή έλλειμμα ιστών (διαβρώσεις, εξελκώσεις ή έλκη).
Ανάλογα με την κλινική εικόνα, την εντόπιση, την ηλικία και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς ο Στοματικός και Γναθοπροσωπικός Χειρουργός μπορεί να κατευθυνθεί προς κλινική διάγνωση ή και να συστήσει περαιτέρω απεικονιστικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση η τελική διάγνωση τίθεται μετά από εκτομή τμήματος της βλάβης (μερική βιοψία) και ιστολογική εξέταση. Η μερική βιοψία (incisional biopsy) πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία μετά από κατάλληλο σχεδιασμό, ώστε να λαμβάνεται αντιπροσωπευτικό τμήμα της βλάβης. Σε περιπτώσεις μικρών, σαφώς περιγεγραμμένων βλαβών με προφανώς καλοήθη κλινικά χαρακτηριστικά, ο Στοματικός και Γναθοπροσωπικός Χειρουργός είναι δυνατόν να προβεί απευθείας σε βιοψία-εκτομή (excisional biopsy) της βλάβης. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης (είδος βλάβης, όρια εκτομής, πιθανά ποσοστά υποτροπής) σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί σκόπιμη συμπληρωματική χειρουργική θεραπεία.
Στις περιπτώσεις, όπου η ιστολογική εξέταση τεκμηριώσει τον καλοήθη χαρακτήρα της βλάβης, πραγματοποιείται σε δεύτερο χρόνο πλήρης χειρουργική εξαίρεση επί υγιών ορίων, που καθορίζονται κατά περίπτωση. Ακολουθεί, εφόσον απαιτείται, η αποκατάσταση του ελλείμματος ιστών στην περιοχή με ποικίλες τεχνικές (ελεύθερα βλεννογόνια ή δερματικά μοσχεύματα, τοπικούς κρημνούς κ.ά.), ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα.
Στις περιπτώσεις, όπου η ιστολογική εξέταση τεκμηριώσει τον κακοήθη χαρακτήρα της βλάβης, ο ασθενής παραπέμπεται για περαιτέρω σταδιοποίηση και θεραπευτική αντιμετώπιση σε εξειδικευμένα κέντρα.